Plantagekerk

Kerkgegevens

1881/1882: Dit orgel is gebouwd door de Duitse orgelmaker Wilhelm Rütter uit Kevelaer. Het werd opgeleverd eind December 1881 voor de prijs van Fl 3400,- en de ingebruikname van dit instrument vond plaats op 7 januari 1882.

1931: Fa. Valckx en van Kouteren plaatst een elektromotor met aangekoppelde windmachine.

1941: restauratie door de firma Bernard Pels & Zn uit Alkmaar. Tijdens deze restauratie werd de Viola di Gamba 8' afgezaagd tot een Quint 2 2/3', de bas van de Cornet werd dichtgeknepen en in het pedaal werd een Octav 4' geplaatst. (06)

1941-1963: In onderhoud bij de firma Bernard Pels & Zn en daarna bij Fonteijn Orgelbouw te Rotterdam. (06)

1963-1966: In 1963 stelde Dirk Jansz. Zwart op verzoek van de gemeente een onderzoek in naar de toestand van het orgel. Op 15 juli publiceerde hij een rapport, waarbij de Orgelmaker Blank uit Utrecht werd aanbevolen. De werkzaamheden van Blank bestonden vrijwel geheel uit een technische restauratie en schoonmaak. Tevens werd de winddruk teruggebracht naar de oorspronkelijke sterkte waardoor het pijpwerk beter ging klinken. Er werd een Tremulant toegevoegd. De kas werd van een dak voorzien, omdat het dak sinds de overplaatsing in 1912 ontbrak. Voornoemde firma had het instrument vervolgens nog geruime tijd in onderhoud. (06)

1963 - eind jaren zeventig: In onderhoud bij Orgelmaker Blank en daarna bij de fa. Vermeulen te Weert.
De toegevoegde Tremulant heeft waarschijnlijk nooit echt goed gefunctioneerd en werd op een gegeven moment weer verwijderd.

Eind jaren zeventig: De Quint 2 2/3’ werd door Orgelmaker Hoogenes uit Sprang-Capelle weer hersteld in een Viola di Gamba 8’. Het verlengde pijpmateriaal hiervoor werd geleverd door Orgelpijpenmakerij Steffani uit Herten (Roermond).

Daarna tot omstreeks 2004 was het orgel in onderhoud bij Verschueren Orgelbouw te Heythuysen. (06)

2011: Begin 2011 werd duidelijk dat er nodig onderhoud gepleegd moest worden aan het orgel. Door verschillende omstandigheden was hier al een aantal jaar niets aan gedaan.
Tevens was het de wens van de huidige organisten om de verwijderde Tremulant weer terug te plaatsen en op het Pedaal - in plaats van de Octav 4' - een Fagott 16’ te plaatsen die sinds de bouw al was gereserveerd. Een aantal orgelbouwers werd uitgenodigd om de toestand van het orgel te bekijken en een offerte uit te brengen voor herstel en een wijziging in het Pedaal.
Uiteindelijk gaf de kerkenraad op 21 juni 2011 aan Orgelmaker-Restaurateur Nico van Duren te Ravenstein de opdracht om het orgel conform zijn offerte te herstellen en en het pedaal te wijzigen.
In de periode van 30 juni t/m 24 augustus 2011 werd het orgel door voornoemde orgelmaker gereviseerd en gewijzigd.
In grote lijnen werden de volgende werkzaamheden uitgevoerd:
- het pijpwerk werd - waar nodig - hersteld en de intonatie geëgaliseerd in het bestaande timbre;
- de balghoeken van de windlade werden i.v.m. gaatjes en scheurtjes gerepareerd;
- het toetsmechaniek werd bijgeregeld;
- er werd een gebruikte maar geheel gereviseerde Fagott 16’ en Tremulant geplaatst;
- generale stembeurt

Na de werkzaamheden in 2011 luidt de dispositie van dit fraaie en gaaf gebleven Rütter orgel nu als volgt:

Hauptwerk

Nebenwerk

Pedal

Bourdon 16’ 

Flüte harmonique 8’

Subbass 16’ 

Principal 8’ 

Salicional 8’ (2018: Nasard 2 2/3)

Octavbass 8’ 

Hohlflöte 8’ 

Viola di Gamba 8’

Fagott 16'

Octave 4’ 

Flute harmonique 4’

 

Octave 2’ 

Piccolo harmonique 2’

 

Mixtur III-fach

Hautbois 8’

 

Cornet6 5-fach 

   

Trompete 8’ b/d

   

Koppelingen: 
Manual-Coppel
Pedalcoppel 

2018: In oktober 2018 werd aan de Orgelmakers/Restaurateurs Nico & Annick van Duren te Oijen de opdracht gegeven om de Salicional 8’ te vervangen door een Nasard 2 2/3’.
Het pijpwerk voor dit register is afkomstig uit eigen voorraad orgelbouwer en werd begin november 2018 geplaatst.
De verwijderde Salicional is bewaard en ligt opgeslagen in het orgel.

2021: Onderhoud door Nico en Annick van Duren. Onderaan deze pagina enkele foto's door van Duren. (07)

Bronnen: 
Kees Passchier:
Opgave dispositie door de voormalig organist van deze kerk de heer Kees Passchier, die van 1939-1959 organist is geweest van deze kerk. Hij studeerde orgel bij Ferdinand Timmermans en Andre Verwoerd.
Van 1959-1961 was hij (voor de diensten van de Zuiderwijk) organist van de Julianakerk te Schiedam.
Hij werd in 1961 benoemd tot organist van de Gereformeerde Goede Havenkerk(de Zuiderwijk) op het Verschueren orgel aldaar, welke functie hij daar bekleedde tot 1968.
In 1968 werd hij organist van de Gereformeerde Julianakerk tot 1988 en in dit jaartal werd ook deze kerk en het orgel gesloopt.
Kees is meer dan 40 jaar organist geweest van de Gereformeerde kerken in Schiedam.
Ook heeft hij vele malen het hoofd-en koororgel bespeeld in de Grote of St. Janskerk ter plaatse en was ook een uitstekend begeleider tijdens muzikale uitvoeringen in deze kerk en in de regio.Hij heeft zich op bijzonder ingezet voor het behoud van de orgelcultuur in Nederland, en als lid van “De Vrienden van het Museum” in Schiedam heeft hij o.a. jarenlang de orgelconcerten voorbereid en begeleid van het historische Hess-orgel in de aula van het Gemeente Museum te Schiedam.
Zijn brede belangstelling en kennis over orgel- en kerkhistorie etaleerde hij op innemende wijze en hij was een gezien en bekwaam verteller.
Op 11 april 2001, op bijna 83-jarige leeftijd, is Kees Passchier overleden.
Op zijn rouwkaart stond “Met klank en woord inspireerde hij ons”.
Cees is 17 april 2001 begraven vanuit de Grote of St. Janskerk, de kerk waar hij zo graag over vertelde en speelde. Zijn orgelleraar en grote vriend Andre Verwoerd verzorgde de orgelbespeling.
Piet van Hoogdalem.

Andere bronnen:

  1. Gegevens ontleend aan een artikel van A. Bijvank in ”De Orgelvriend”, april 1980.
  2. Gegevens van de heer A. Hoogendijk, huidige organist van de kerk.
  3. Eigen waarneming.
  4. Informatie van Jan van Roon op http://www.hhg-schiedam.nl
  5. E-mail van jan van Roon d.d. 26-08--2012
  6. E-Mail van Jan van Roon d.d. 07-08-2016
  7. Facebook d.d. 6-3-2021

Foto's Jan van Roon (05)








Foto's door Nico en Annick van Duren















Kerkgegevens